نوشته دکتر سهیل میرزائی
دسته بندی : 112
به نام خدا
به نام خداوند بر تر ز جان پدید آور مفصل و استخوان
هنر با طبابت چو درهم شود به بالین بیمار مرهم شود
«استخوان نامه»، بزرگترین دانشنامۀ منظوم استخوانها و مفاصل است که دانش دستگاه اسکلتی را در دو بعد پایه و بالینی مورد بررسی قرار میدهد. این اثر مشتمل بر ده فصل بوده است که در ابتدا تکوین دستگاه اسکلتی مورد بررسی قرار میگیرد؛ سپس استخوانها و مفاصل از نظر مشخصات میکروسکوپی (ساختار هیستومورفولوژیکی)و ماکروسکوپی (کالبدشناسی)، با جزئیات شرح داده میشود. در بعد بالینی این اثر، انواع تروما اعم از شکستگیها و دررفتگیها، ناهنجاریهای مرتبط با دستگاه اسکلتی، انواع بیماریهای دستگاه اسکلتی و در نهایت تومورهای این ناحیه به تفضیل مورد بررسی قرار میگیرد. البته پیوستهای بسیار کاربردی در انتهای این کتاب وجود دارد.
ویژگی بسیار منحصر به فرد این کتاب که آن را از سایر آثار مشابه متمایز میکند، استفاده از 2690 بیت شعر تخصصی بر وزن اشعار حماسی شاهنامه فردوسی است که خط به خط متنها را پوشش داده و علاوه بر شعر، این کتاب، مزین به هنر نقاشی و خوشنویسی در کنار طراحی متناسب با بافت کتاب است که به لطف اینها، حداکثر نفوذ را در دل و ذهن مخاطب دارد. در تألیف این اثر که سالها به طول انجامیده است، از بیش از 80 مرجع معتبر و به روز در حوزۀ آناتومی و ارتوپدی و رشته های مرتبط استفاده شده است. همچنین خط به خط این اثر توسط 27 نفر از اساتید برجستۀ این حوزه از دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور بازبینی شده و تقریظ این اثر نیز به قلم پروفسور بهادر اعلمی هرندی (پدر علم ارتوپدی نوین ایران) نوشته شده است. سنت تلفیق شعر و پزشکی به دوران کهن بازمیگردد و ما شاهد هستیم که دانشمندان و بزرگانی چون ابنسینا، حیکم میسری و ... نیز طب دوران خود را در قالب هزاران بیت منظوم نمودند و بارها و بارها از اثر منظوم پزشکی ابن سینا توسط اروپائیان ترجمه صورت گرفته است. استخوان نامه نیز یک اثر چندبعدی است که با بهره گیری از هنر و ادبیات، جلوۀ ویژهای از آموزش پزشکی را مطرح میکند.
